Một số lưu ý cha mẹ nên tránh khi giáo dục giới tính cho con

(Ảnh minh họa)

Trẻ vô tình nhìn thấy thân thể và “cảnh nóng” của người lớn, từ đó nảy sinh tính hiếu kỳ và tật nhìn trộm, đôi khi thúc đẩy trẻ dậy thì sớm (không theo quy luật “nữ thập tam, nam thập lục” như lời các cụ dạy mà bé gái có thể bắt đầu vào tuổi lên 8 và bé trai là lên 9).

Trêu đùa con (nói lắp, béo, da đen, tóc quắn, mắt hí, răng hô, lùn…) làm trẻ xấu hổ, mặc cảm và chán ghét cơ thể mình. Đùa giỡn kết “thông gia”, gán ghép con là “người yêu, vợ chồng” với bạn khác phái từ nhỏ, khiến trẻ tò mò, hướng về chuyện nam - nữ, ham muốn tình dục sớm.

Tại sao cha mẹ có thể đối xử lịch thiệp với hàng xóm, đồng nghiệp, thầy thuốc, nhân viên, người đi đường… mà không làm được như vậy với con mình? Chẳng hạn:

- Không lắng nghe con. Coi ý kiến trái chiều của con là “cãi”, “bướng”, “vô lễ”, “hỗn láo”. Điều đáng buồn là đa số trẻ “ngoan”, “vâng lời” lại bị chính cha mẹ mình làm mất đi bản năng phản kháng, tự vệ, sinh tồn và sống sót.

- Liên tục so sánh con với trẻ trong nhà hoặc với “con nhà người ta” ngụ ý ước gì con mình khác đi. Làm vậy không giúp con thay đổi hành vi mà trái lại càng cảm thấy tự ti hơn, thậm chí có thể ghét bố mẹ và có xu hướng muốn chống đối, nổi loạn. Trẻ lớn lên trong sự đố kị và thích “dìm hàng” người khác để chứng minh mình tốt hơn, giỏi hơn. Hoặc chán nản buông xuôi vì có cố mãi cũng chẳng được công nhận.

- Dạy con kiểu “thương cho roi cho vọt”, khi phạt không cho con được khóc, trẻ bị dồn nén cảm xúc và có dịp sẽ bùng phát. Đuổi con ra khỏi nhà mỗi khi nóng giận. Đánh con tùy cơn giận của lòng mình mà không theo mức độ phạm lỗi của con khiến trẻ sẽ suy diễn: chỉ người thân mới “có quyền” đánh đập, bị đánh phải ngồi yên nếu không sẽ bị đánh đau hơn. Trẻ lớn lên sẽ trở thành nạn nhân của bạo lực học đường, bạo hành gia đình hoặc có xu hướng dùng bạo lực để giải quyết mọi mâu thuẫn để đạt được những gì mình muốn, ngay cả khi người khác không muốn hợp tác.

- Chửi mắng, đánh, túm tóc, lột quần áo trẻ trước mặt người khác, nhất là bạn bè của con, gây tổn thương lòng tự trọng, trẻ thấy mình tồi tệ, khinh bỉ bản thân, không đáng sống. Khi mắc lỗi sẽ sợ hãi, bế tắc và chọn cách giải quyết tiêu cực (nói dối, trốn học, bỏ nhà đi bụi, “vào đời” sớm, tự tử, giết người).

Cha mẹ có quyền mong đợi, kỳ vọng về con cái nhưng nếu quá xa vời và trẻ không đủ khả năng đáp ứng nổi, sẽ gây áp lực tâm lý nặng nề. Trẻ luôn có mặc cảm mình không đủ giỏi và không biết làm thế nào để hài lòng cha mẹ. Có em căng thẳng, stress, trầm cảm, bế tắc, tìm cách giải thoát bằng cái chết.

Chiều con thái quá, cho con tất cả những gì nó muốn (chứ không chỉ thứ nó cần), trẻ lớn lên với thói quen mọi ước muốn của mình đều được thỏa mãn, sẽ dễ vấp váp trong ứng xử (khóc lóc ăn vạ, chơi trội, hay tự ái với bạn bè; sốc vì bị từ chối tình cảm yêu đương dẫn đến tuyệt vọng, sa sút tinh thần, thậm chí tự tử; khi lập gia đình thường thiếu kỹ năng nhường nhịn, chia sẻ, hy sinh).

Theo Tủ sách Đề án 938