Trường hợp mẹ kế được thừa kế tài sản của con chồng

Nội dung câu hỏi:

Con riêng của chồng tôi qua đời trong một vụ tai nạn, để lại một số tài sản. Khi phân chia tài sản này có người nói tôi cũng được hưởng một phần vì tuy không phải là mẹ đẻ nhưng đã chăm nuôi cháu từ lúc chưa thành niên, tình thân với nhau như mẹ con. Tuy nhiên trong gia đình cũng có người không thuận điều này. Xin cho biết quy định của pháp luật thế nào?

(Câu hỏi của bạn Kiều Loan)

Ý kiến tư vấn:

Pháp luật về thừa kế ghi nhận quyền thừa kế của cá nhân, theo đó, cá nhân có quyền lập di chúc để định đoạt tài sản của mình; trong trường hợp họ không có di chúc thì di sản của họ được để lại cho người thừa kế theo pháp luật; quyền của cá nhân được hưởng di sản theo di chúc hoặc theo pháp luật.

Trong trường hợp của bạn, người con của chồng bạn qua đời không có di chúc, tài sản của người này sẽ được để lại cho những người thừa kế do pháp luật quy định. Đó là việc thừa kế theo hàng thừa kế, điều kiện và trình tự thừa kế do pháp luật quy định. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo ba hàng thừa kế như sau:

a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;
b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;
c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.

Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.

Đối chiếu quy định trên, bạn là mẹ kế của người để lại di sản thì không thuộc vào hàng nào trong ba hàng thừa kế đó. Tuy nhiên pháp luật thừa kế còn có quy định cho trường hợp thừa kế giữa con riêng và bố dượng, mẹ kế. Theo đó, con riêng và bố dượng, mẹ kế nếu có quan hệ chăm sóc, nuôi dưỡng nhau như cha con, mẹ con thì được thừa kế di sản của nhau. Theo thư trình bày của bạn, từ khi kết hôn bạn đã coi người con chồng như con đẻ của mình, chăm sóc và nuôi dạy trưởng thành, nên thuộc trường hợp được hưởng tài sản thừa kế. Trong trường hợp có người thừa kế cùng hàng không đồng thuận, có tranh chấp, bạn có thể yêu cầu Toà án giải quyết.

Luật sư Nguyễn Thiện Hùng